«Үгэстэри сөргүтэн…»

           Олунньу 5 күнүгэр төрөөбут тыл , сурук – бичик ыйыгар аналлаах программа чэрчитинэн  Онөлдьө орто оскуолатыгар улахан тэрээьин буолан ааста. Бу тэрээьини  Саха тылын, литературатын учуутала Никитина Анна Ильинична уонна  төрүт култуура учуутала Степанова Ульяна Ивановна иилээн – са5алаан ыыттылар. Түьүмэхтэр сорудахтарын иккиэн толкуйдаан киэн дьоңңо – сэргэ5э таьаардылар.Оонньуу 11 түьүмэхтэн турда, оскуола төрөппүтэ 1 -10 кылааска диэри оонньоотулар. Түьүмэх аайы араас боппуруостар бааллар, ол курдук бастакы оонньууга олонхолор ааттарын таайыахтаах.  Эппиэттэрэ манныктар этэ:

Дьырыбына Дьырылыатта, Кыыс Дэбилийэ, Дьулуруйар Ньургун Боотур, Эрчимэн Бэргэн, Эрэйдээх Буруйдаах Эр со5отох. Маны тургэнник таайбыттар этэ.

2 туьумэххэ ыйдарга ханнык Айыы чугаьыырын билиэхтээхтэр холобура, ыам ыйа – иэйэхсит диэн о.д.а. 3 туьумэххэ  - киьи куннээ5и оло5ор туттуллар туомнара бэриллибиттэрэ . 4 туьумэххэ тыа сиригэр олорор киьи туттар сиэрэ – туома холобура1.Сайылыкка тахсыы2.Ынах төрөөьунэ3.Сайыны көрсуу4.О5о сана дьиэ5э киирдэ5инэ5.Байанайга алгыс6.Ыьыах сиэрэ – туома о.д.а 5туьумэх норуот талааннаахтарын хаартыската бэриллэр,  тороппуттэр  кимнээхтэрин таайыахтаахтар.

6. Ѳс хоhоонун ситэрии. Холобура,  Биэрэрин бэскэ ыйаабыт…уунарын умнан кэбиспит, үтүө ат биир кымньыылаах… үтүө киьи биир тыллаах,

таммах уу…тааьы алдьатар, онноо5ор уунэр мас…урдуктээх – намыьахтаах,санаа сүрэ5и сиир…дьэбин тимири сиир. 7 туьумэхххэ

Уруулар ааттарын төһө билэ5иний?Холобура, бэрээдэктэтэлээн биэрдэххэ, маннык буолар:

1.Бадьа – убай киьи кэргэнэ быраатын кэргэнигэр бадьа

2.Биллэх – биир ыалга кутуөттуулэр

3.Бэргэн – быраат киьи кэргэнигэр убай киьи кэргэнэ бэргэн

4.Сурус (Сурдьу) – кыыска бииргэ төрөөбут быраата

5.Таай – ийэ убайа

8 – ка фольклор жанрдарын билиэхтээхтэр холобура,

1.Олонхо2.Тойук3.Оьуохай4.Чабыр5ах5.Таабырын6.Ос хоьооно7.Норуот ырыата8.Угэ9.Остуоруйа10.Сэьэн, уьуйээн

9  -  Айыылар ааттарны таайыахтаах холобура  саха итэ5элигэр ус сурун Айыылар бааллар, кинилэр киьи дьыл5атын тустууллэр эбит ол курдук кинилэр :Дьыл5а, Таңха, Одун эбиттэр.

10 – кА норуот ырыаьыттарын уонна олонхоьуттарын билиэхтээх уонна 11 туьумэххэ саха правительствотын миниистирдэрин хаартыскатынан  таайыахтаах. Сүрүннээн оонньуу олус көхтөөхтүк ааста, кылаастартан 3 – түү төрөппүт кытынна, кылаас салайааччылара эмиэ куус- кэмэ буоллулар , ити курдук уопсайа 29 тороппут кыттыыны ылла. Тумугэр, 10 кылаас, (салайааччы Иванова Л.Е.) 73, 5 бааллаах 1 миэстэ5э та5ыста, ытыс тыаьынан грамотанан на5араадаланна, онтон иккис миэстэ5э 9 – кылаас,(Васильева В.Е.) манна биири бэлиэтиэхпин  ба5арабын, Афанасьева Айталина Александровна тыа сиригэр туттуллар сиэр – туом диэн боппуруоска 24 араас  туому ыйбыта олус кэрэхсэбиллээх. 3 – миэстэ5э 5 кылаас ( Кириллина Н.Г.) та5ыстылар. Ити курдук оонньуу чэрчитинэн ыытыллыбыт станциянан оонньууга , анал сорудахтаах оскуола станция5а олорбут оскуола библиотекарыгар Васильева Нина Алексеевна5а махталбытын тиэрдэбит.

        Тьумэхтэр араас кылаастарга буолла,  онно эмиэ анал дьон, о5о көмөлөстө. Ол курдук, Степанова О.С. – оскуола делопроизводителэ, Габышева С.Ю. – култуура улэьитэ, Егорова Н.С. – оскуола психолога, Степанова Дарина, Николаева Настя  -10 кылаас уэрэнээччилэрэ, Семенова Жанна, Николаева Наташа, Филиппова Аграфена, Афанасьева Елена, Николаева Наташа, Саввинова Сахаайа, Иванова Христина, Налыйдырова Сахаайа – 9 кылаас кыргыттара. Көмөлөhөөччүлэргэ махтал, өрүү итинник саха тылын сүөгэйдээх, сүмэлээх тылын – өһүн ытыктыы, өрө тута сылдьың.

Степанова Ульяна Ивановна, гум. холбоьук салайааччыта, 

Онөлдьө орто оскуолата